نگاهی به کپی‌برداری غیرحرفه‌ای یک سایت حرفه‌ای

این اطلاعات پایه که در اصطلاح روزنامه‌نگاری آنلاین به آن "چانک" گفته می‌شود، در لا‌به‌لای تمامی اخبار روزمره که در این سایت منتشر می‌شود، به خوانندگان عرضه می‌گردد.

چندی پیش از طریق یکی از همکارانم متوجه شدم که سایت "باشگاه خبرنگاران جوان" نیز به پیروی از این رویه، اقدام به تهیه چانک در موضوعات مختلف کرده است.

  باشگاه خبرنگاران جوان؛ باز هم رفتار غیرحرفه‌ای

از آنجا که این تجربه و تکنیک به وسیله همشهری آنلاین به دیگر سایت‌ها انتقال داده شده است، علاقمند شدم که در سایت باشگاه خبرنگاران جوان جستجویی انجام دهم و با روش این سایت در زمینه تهیه و طبقه‌بندی چانک‌ها آشنا شوم.

پس از کمی جستجو در سایت مورد نظر متوجه شدم که همکاران ما در این سایت با معضل "کپی‌برداری" که امروزه گریبانگیر بسیاری از روزنامه‌های کثیرالانتشار و خبرگزاری‌های معتبر شده‌ است، اقدام به کپی چانک‌های تولیدی همشهری آنلاین کرده‌اند.

وقتی بیشتر جستجو کردم، با چانک‌های کپی شده بیشتری در زمینه‌های مختلف رو به رو شدم. چند نکته در این زمینه:

نکته اول اینکه؛ سایت معتبر و حرفه‌ای "باشگاه خبرنگاران جوان" پس از کپی کردن مطلب کاملا تولیدی همشهری آنلاین، پس از حذف نام نویسنده و منبع منتشر کننده خبر، مطلب را با نام گروه خبری سایت خود منتشر کرده است.

از چنین سایتی با سرعنوان "بزرگ‌ترین خبرگزاری فارسی زبان دنیا" که در صفحه "درباره ما"، سایت خود را چنین معرفی کرده است: "باشگاه خبرنگاران جوان مرکزی ملی است که به منظور آموزش مهارت‌های حرفه‌ای خبرنگاری و رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه جوانان علاقمند به این حرفه و پوشش جامع خبری (ملی و فرا ملی) توسط معاونت سیاسی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در سال 1379 تاسیس گردید"، بعید و دور از انتظار است که حاصل دست گروهی از همکاران خود در سایتی دیگر (همشهری آنلاین) را به نام خود ثبت کنند.

سایتی که هدف از تاسیس و راه اندازی خود را آموزش مهارت‌های حرفه روزنامه‌نگاری اعلام کرده، باید الگو و مدلی باشد برای دیگر منابع خبری آنلاین. چرا که با کپی‌برداری آگاهانه، در واقع مروج نقض اخلاق حرفه‌ای می‌شود و پا روی اصول و شیوه‌نامه اخلاق روزنامه‌نگاری آنلاین می‌گذارد.

یک نمونه:

در تاریخ 18 دی سال 1389 مطلبی تحقیقی در سایت همشهری آنلاین توسط همکارمان خانم شهره فرجی منتشر شد با عنوان "آشنایی با خواص روغن کنجد".

مطلب فوق به وسیله سرویس علمی و پزشکی سایت باشگاه خبرنگاران جوان پس از حذف نام نویسنده و منبع منتشر کننده، در تاریخ 9 اسفند سال 1390 مجددا منتشر شد.

همین مطلب و در همین تاریخ اما چند ساعت بعد به وسیله گروه فضای مجازی "خبرگزاری فارس" اما به نقل از باشگاه خبرنگاران عینا برای بار سوم منتشر شد.

در واقع گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس هم احتمالا بی‌آنکه بداند نام نویسنده مطلب حذف شده و به گمان آنکه مطلب مورد بحث تولیدی باشگاه خبرنگاران جوان است این مطلب را منتشر کرد و چندین سایت خبری دیگر هم عین مطلب فوق را به خوانندگان خود عرضه کردند.

چرخش بی‌منبع این خبر در سایت‌های مورد بحث؛ ناشی از شیوه ناصواب باشگاه خبرنگاران جوان در استفاده از خبرهای دیگران است

سوال بعدی اینکه، این سایت اساسا چطور خبر بی منبع به مخاطبان خود ارائه می‌کند و به صحت آن هم یقیین دارد؟

به نظر نگارنده، مسئولان سایت "باشگاه خبرنگاران جوان" یا باید در شیوه آموزش حرفه روزنامه‌نگاری به همکاران جوان خود بازنگری کنند، و یا اینکه در متن صفحه "درباره ما" در سایت خود تغییرات محتوایی در زمینه رسالت کاری صورت دهند.